Mevlevilik, Kur’anın ve Hz. Muhammet’in aydınlığında, Hz. Mevlana’nın hayat görüşü ve felsefesidir.

Bu felsefenin özünde Allah aşkı ve insan sevgisi yatar. Mevlevilik denince, İslam’ın tolerans çiçekleriyle bezeli yorumu akla gelir.
Hz. Mevlana’nın “ben canım tende oldukça Kur’anın bendesiyim. Hz. Muhammetin bastığı yerin tozu-toprağıyım.” der. Mevlevilikte aşk ön plandadır. Beşeri aşklar dahi, Allah aşkına götüren birer köprü diye mütalaa edilir.
Mevcut her şeye “Allahın eseridir” diye sevgi ile yaklaşmayı gerektirir.
Bu insanlar arası sevgi ve kardeşliği tesis edeceği gibi, ekolojik olaylara sevgi ile yaklaşmayı gerektirir.

ŞEB-İ ARUS

• Bu düğün gecesi, gerdek gecesi demektir.
• Hz. Mevlana bu gece vefat etti, yani yaradanı ile bu gece buluştu.
• Aşık olduğu yüce kudrete bu gece vasıl oldu.
• Onun Hak’ka giden yolunda miraç’ı bu gece tamamlandı.
• Bunlar hz. Mevlana’nın kendi ifadeleridir. Ve Mevlana felsefesinin önemli bir yönüdür.
• Korkuların temel kaynağı olan ölüm hadisesi, Mevlana’nın bu anlayışıyla sevimli bir hale gelir ve ölümün ürküten yüzü tebessüme dönüşür.

SEMA

Sema, Hz. Mevlana’nın Rabb’ine yönelişinin bir tezahürüdür.

• Hz. Mevlana zamanında sema, şimdiki kadar kurallar içinde tapılan bir olay değildi.
• Mevlana Celaleddin Rumî’nin oğlu Sultan Veled ve onu takip eden güzide evlatlarının döneminde sema, belli kurallara bağlanmış,o yüce kişilerin uygulamalarıyla bu günkü halini almıştır.
• Sema’da güneş ve onun etrafında dönen ay ve yıldızların sembolize edildiği düşünülür.
• Mesela Ay’ı hem kendi etrafında hem de güneşin etrafında  döner.
• Semazenler’de kendi etrafında dönerken, özellikle son selamda Hz. Mevlana’yı şeklen temsil eden şeyhin etrafında dönerler.

• Sema’da Post Mevlana’nın makamını temsil eder.

*  Post, “Tevhidin” yani, Allah’ın birliğinin sembolüdür.
*   Karşılıklı selamlaşmalar canın cana “selamını” sevgi sunmasını temsil eder.
*   Mevlevilikte insanın kutsallığı açısından herkesin eşit olduğu fikri hakim olduğu için, POSTNİŞİN’ DE en kıdemsiz semazenle karşılıklı selamlaşır. Birbirlerine hürmet ettiklerini boyun eğerek ifade ederler.

• Sema, Dervişin Mirac’ını yaşadığı bir “hal” dir.
• Sema, hem hareketi, hem duygu ve düşünceyi, hem de müziği harman eden Allah’a yaklaşma şeklidir.
• Mevlevi ayinleri, Türk müziği formlarından en büyüğü olup, bu yaklaşmayı merhale, merhale ifade etmektedir. Dolayısıyla 4 ana bölümden oluşmaktadır. Her bölüm, kendine has ritimlerle donatılmıştır. Ve her birine “Selam” denilmektedir.
• Bu selamlar, dervişin Hak’ka olan yakınlığının kademe kademe yükselişi ve tekrar kendi benliğine dönüşünü sembolize eder.
• Tek bölüm olarak sunulacak olan “Şeb-i Arus” töreninde, önce tasavvuf musikisinden “ilahilerin” örnek olarak seslendirileceği bölümü; Takiben Sema törenini izleyeceksiniz.

Sema Töreni, içeriği açısından manevi bir atmosfer ihtiva ettiğinden, tören sonunda alkışlanmamasını istirham ediyorum.

729. yılını kutladığımız bu sevgi, barış ve hoşgörü felsefesinin bütün gönüllerde yaşaması dileğiyle.

Metin Kaşo